ارزشیابی دوره ی "تربیت معلم هرات" از روزن پرورش بنیادی یِ برنامه ی آموزشی، کاربرد، و دست آورد آن

از دیدگاه سازایی گری، از یک سو، پرورش زیرساخت آموزش، و از سوی دیگر ارزشیابی ی برنامه ها بخشی جدانشدنی از آموزش و آموزش یاری است. یکی از زمینه هایی هم که می توان یک برنامه ی آموزشی را ارزشیابی نمود؛ میزان پرورش بنیادی ی آن است. یکی از برنامه های آموزشی ای که ارزشیابی ی آن از این روزن بایسته است؛ برنامه ی آموزشی ی دوره ها ی کارآموزی ی آموزش یاران (تربیت معلم) است. زیرا آموزنده گان این دوره ها آموزش یاران آینده ای هستند، که خود کاربران برنامه ها ی آموزشی ی دبستانی/دبیرستانی در آینده خواهند بود و اگر آن برنامه ها پرورش بنیاد نباشند اینانند که باید آن کاستی را از میان بردارند، هم چنان که آموزش یاران کنونی ی اینان که کاربران برنامه ی آموزشی ی دوره ی کارآموزی در آموزش یاری هستند، باید کاستی های این برنامه را بشناسند و از میان بردارند. از این روی، ضروری است که نگاه آنان به آموزش، همانند نگاه برنامه سازان، پرورش بنیاد باشد. اگر چنین نباشد برایند کاربرد برنامه که همانا فرآورده ی برنامه (به پایان رساننده گان دوره) است، کاستی مند خواهد بود و سامانه ی آموزشی به آماج های خود دست نخواهد یافت. واقعیت های بومی در افغانستان هم نشان دهنده ی کاستی مندیِ ی فر آورده های سامانه ی آموزشی هستند. یافته های پژوهش های انجام شده در این زمینه نیز، با این که خود کاستی هایی دارند، گویای کاستی مندی ی برنامه های ارزشیابی شده هستند. از این روی، پژوهش کنونی در راستای کاستن از این کاستی ها و یافتن نمای روشن تری از زمینه های نیازمند به بازنگری در برنامه ی آموزشی ی دوره ی کارآموزی در آموزش یاری به ارزشیابی ی برنامه ی "تربیت معلم هرات" پرداخته است. دراین راستا، افزون بر نگرش ساختار و درون داشت برنامه، نشست های آموزشی ی 12 تن از آموزش یاران هم نگرش شد، و در کنار آنان، از 14 تن از آموزنده گان و 8 تن از به پایان رساننده گان دوره ی "تربیت معلم" هرات نیز پرسش شد. این داده بخشان کسانی بودند که از میان همه ی آموزش یاران و آموزنده گان در دسترس، خواهان هم کاری بودند. ابزارهای به کار گرفته شده در این پژوهش دو نگرش نامه و یک پرسش نامه بودند که ویژه گی های برنامه و نشست های آموزشی، و هم چنین بازخورد آموزش یاران، آموزنده گان، و به پایان رساننده گان دوره به پرورش و آموزش را می سنجند. روایی ی این ابزار ها را استادان راهنما و مشاور پذیرفتنی برآورد کردند و پایایی آن ها به روش دوبارآزمایی به ترتیب 92/0، 86/0، و 73/0 محاسبه شد. پردازش داده های واژه گانی و شماره گانی ی به دست آمده نشان می دهد، که برنامه ی آموزشی دوره ی تربیت معلم هرات، کاربرد، و دست آورد آن، در زمینه ی پرورش بنیادی کاستی مند است. از این روی، بازنگری و بازسازی برنامه بر پایه ی بنیاد نگره ای سازایی گر پیشنهاد می شود.